"Rusya krizi nakliyecilere yaradı"

Türk nakliyecilerin Rusya ile yaşanan kriz sonrası Orta Asya pazarlarına ulaşım için kullanılmaya başladıkları Hazar Denizi'nden geçiş ücretlerinde yüzde 40'a yakın indirim sağlanıyor. Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, ihraç taşımalarında kullanılan güzergahların çeşitlendirilerek daha düşük maliyetle ve daha kısa sürelerde varış noktalarına erişimin sağlanmasının, ihracat açısından önemli bir rekabet avantajı yarattığına dikkati çekti. Bu durumun, taşımaların sürdürülebilirliğini güvence altına aldığını ifade eden Bakan Elitaş, alternatif ihraç güzergahlarının oluşturulmasının, ülke ekonomisine sağlayacağı katkılar göz önünde bulundurularak Onuncu Kalkınma Planı çerçevesinde "Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Eylem Planı" oluşturulduğunu hatırlattı. Elitaş, "Planda bu yönde çalışmaların sürdürülmesi hedeflenmiştir. Bu çerçevede kültür coğrafyamızda yer alan ve önemli bir ekonomik potansiyele sahip bulunan, ihracatımızın çok büyük bir kısmının karayolu ile gerçekleştirildiği Orta Asya pazarlarına ulaşmak için kara ulaştırması alanında İran ve Rusya'ya olan bağımlılığımızı azaltmak amacıyla çalışmalar başlatılmıştır. Üçüncü ülkeleri baypas ederek, ülkemiz ihracatçılarının yüksek potansiyele sahip Orta Asya pazarlarına ulaşımı için Hazar Denizi üzerinden bir koridor yaratılmasının güçlü bir alternatif olacağı değerlendirilmiştir" diye konuştu. Hazar Denizi geçişlerini geliştirmek için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının koordinasyonunda ilgili kurumlar ve özel sektörün katılımıyla çeşitli vesilelerle Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan ile görüşmeler gerçekleştirildiğini belirten Elitaş, görüşmeler ve diğer girişimler neticesinde gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması ve hızlandırılması, gemi ve güzergahta ödenen diğer ücretlerde indirime gidilmesi ve Türkiye araçları için karayolu geçiş kotalarının arttırılmasının sağlandığını söyledi. Hazar Denizi güzergahının kullanılmasına yönelik çalışmalara başlanıldığı sırada 2 bin 900-3 bin 300 dolar arasında olan gidiş-dönüş gemi ücretlerinin bin 700 dolar seviyelerine düştüğünü kaydeden Elitaş, "Rusya ile yaşanan son gelişmelerin ardından her zamankinden daha stratejik bir konuma gelen Hazar Denizi geçişleri Orta Asya ülkelerine gerçekleştirilen taşımalarda yoğun bir şekilde kullanılacak." dedi.  

Bu süreçte çözüm arayışlarına başlandığını anlatan Şener, aralık ayında Hazar Denizi'ndeki Ro-Ro taşımalarında indirime gidildiğini kaydetti. Şener, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ocak-kasım döneminde 11 ayda 900 araç taşınan Bakü-Kazakistan hattında, aralıkta tek bir ayda bin araç taşındı. Bu kriz nedeniyle Rusya'nın güzergahını kapatması ve Azerbaycan'ın gemi geçiş ücretlerinde indirim yapmasıyla oldu. Mart ayında da yine bu güzergahtan bin araç taşındı. Daha önce Rusya üzerinden yapılan taşımalarımızın tamamı şu anda Hazar üzerinden yapılabiliyor. Gemi geçiş ücretlerinin yanı sıra beklemeler önemli bir sorundu. Trafiğin artmasıyla bir günde iki gemi bile harekete geçebiliyor. Bu da beklemeleri azalttı. Azerbaycan-Kazakistan'a gidiş dönüş ücreti 3 bin 300 dolardan 2 bin 100 dolara düştü." Bakü-Türkmenbaşı Limanı hattında da Türkmenistan ve Özbekistan taşımalarında gemi geçiş ücretlerinde yüzde 40 indirime gidildiğini vurgulayan Şener, şöyle devam etti: "Bakanlarımız Mustafa Elitaş ve Binali Yıldırım'ın destekleriyle bu hat için indirimler sağlandı. 2014 yılında 3 bin 500 civarında olan taşımayı, 2015 yılında 5 bine ulaştırdık. Bu yıl bunu en az 10 bin yapmak, iki yılın sonunda da bunu 20 bin yapmak istiyoruz. İran üzerinden olan trafiğin bir kısmını da buraya kaydırmak istiyoruz. Biz Orta Asya'ya hızlı ve daha düşük maliyetle ulaşırsak bu aslında hem orta Asyanın hem de Türk ihracatçısının rekabet gücünü artıracak. Hazar bizim için daha önemli bir güzergah haline geliyor." Rusya ile gerilimin sona ermesi durumunda ise Şener, "Rusya hattı açılsa bile bu hattın güçlü şekilde yaşayacağını düşünüyoruz. Bu hattın sadece Türklerin kullandığı bir hat olmaktan çıkarıp bütün ülke araçlarının kullandığı bir hat olması için çalışıyoruz. Şu anda zaten Kazaklar da kullanıyor." değerlendirmesinde bulundu. Şener, "Türkiye-Çin arasında karayolu anlaşması paraf edildi. Mayısta toplantı var. Türkiye Çin ile karayolu anlaşmasını imzaladıktan sonra Hazar'ın transit rolü daha da artacaktır. Hazar geçişini milli bir politika olarak desteklemeliyiz." ifadelerini kullandı.