Geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği 5,93 milyar dolarlık ihracat ile cumhuriyet tarihi rekoru kıran madencilik sektörü, konteyner tedarikinin yanı sıra taşıma esnasında konteynerlerde oluşan hasar bedelinin kendilerinden talep edilmesi sorunuyla da karşı karşıya kalıyor. Hasar incelemesi nedeniyle ürünleri aylarca limanlarda bekletilen firmalar, zamanında teslim edilemeyen ürünler nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalıyor. Sorunun çözümü için çalıştıklarını belirten TİM Maden Sektör Kurulu Başkanı ve İMİB Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Dinçer, “Konteynerleri kiralarken blok mermer yüklediğimizi belirttiğimiz halde, eski ve mukavemeti yetersiz konteynerler tarafımıza tahsis ediliyor. Firmalarımıza ödettirilmek istenen haksız cezalar için de denizcilik alanında uzman hukukçulardan destek almaya başladık.” dedi.
Madencilik sektörünün mevcut ihracatını büyük çoğunlukla deniz yoluyla gerçekleştirdiğini bildiren TİM Maden Sektör Kurulu Başkanı ve İMİB Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Dinçer, bu faaliyetler kapsamında konteyner tedariği güçlüğü ve konteyner hasarı sorunlarıyla karşılaştıklarını belirtti. Konteyner bulma noktasında karşılaştıkları güçlükler nedeniyle sektör ihracatının da zarar gördüğünü vurgulayan Aydın Dinçer, “Daha da önemlisi, dünya pazarında hakimiyet sahibi olan blok mermer ihracatçısı firmalarımız, özellikle son yıllarda kendilerinden kaynaklanmayan konteyner sorunlarıylayla karşı karşıya. Taşıma faaliyeti sırasında ortaya çıkan çeşitli ihmal ve kusurlu hareketler nedeniyle konteynerlere gelen hasardan dolayı firmalarımız doğrudan sorumlu tutuluyor. Çoğu zaman bir konteynerin sıfır piyasa değerini dahi kat ve kat aşan oranda tazminat talepleriyle karşılaşıyorlar.” dedi.
Taşıyıcı firmalar yüke gereken özeni göstermek zorunda
Konteyner hattı sahibi şirketlerin, ihracatçı firmalara ait yüklerin özelliği ve ağırlık miktarlarına uygun konteyner tedariki yapmak ve Güvenli Konteynerler için Uluslararası Konvansiyon (CSC 72) kapsamında, yüke gereken özeni göstermekle yükümlü olduğuna dikkat çeken Aydın Dinçer, “İhracatçı firmalarımız ICC’nin yayımlamış olduğu Incoterms kurallarından FOB teslim şekliyle mal ihraç ediyor. Dolayısıyla gemi bordasından geçtikten itibaren yüke ve yükün içinde olduğu konteynere gelen hasar, sorumluluğu taşıyanın üzerindedir.” dedi.
“Mağduriyet yaratan bu tarz tasarruflar firmalarımızı yıpratıyor”
Türk Ticaret Kanunu’na göre; konteynere gelen hasardan taşıyanın, aktarma limanında yapılan hatalı işlem sonucu oluşan hasardan ise limanda hizmet veren yük alıcısının sorumlu olduğunu vurgulayan Aydın Dinçer, “Konteynerde oluşan hasarın gerçek sorumlusunun tespiti yapılmadan doğrudan ihracatçı firmalarımızdan talep edilmesini yanlış buluyoruz. Bunun yanı sıra yükün aktarma limanında bırakılması, konteyner tamiri adı altında fahiş bedeller talep edilmesi ve bu suretle yükün alıcısına tesliminin engellenmesi de ihracatı sekteye uğratıyor. Geri dönülmez mağduriyetler yaratan bu tarz tasarruflar ihracatçı firmalarımız açısından oldukça yıpratıcı.” şeklinde konuştu.
Survey gerekçesiyle ürünler aylarca limanda bekletiliyor
Firmaların gönderdiği blok mermer konteynerlerinde hasar olduğu gerekçesiyle taşıyıcı firmalar tarafından survey (inceleme) talep edildiğini ve tüm yükün aktarma limanında bekletildiğini söyleyen Aydın Dinçer, “Survey yapılacağı söylenerek firmaların malları bazen aylarca limanda bekletiliyor. Bu yaşanan gecikme müşterilerin zarar görmesine ve firmalarımıza olan güvenlerini kaybetmeleri sonucunda daha sonraki siparişlerini de iptal etmelerine neden oluyor. Ayrıca firmalarımız bekleme ve taraflarına yansıtılmak istenen hasar bedelinden ötürü fahiş ceza bedelleri ödemek zorunda bırakılıyor. Bu haksız uygulama ve ödeme taleplerini kabul etmiyoruz.” dedi.
“Kullanım dışı konteynerler kasten dolaşıma alınıyor”
Kullanım ömrünü tamamlamış, kaynak yapılmış konteynerleri kasten dolaşıma sokarak konteynerlerin firmalarımız üzerinden yeniletilmesine çalışıldığına dikkat çeken Aydın Dinçer, “Bu tarz kaynak işlemi görmüş konteynerler ağır yük taşımacılığına verilmemeli. Eskimiş kaynaklı konteynerler hasar görünce firmalarımız sorumlu tutuluyor” dedi. Sorunun çözümü için çalışma başlattıklarını da belirten Dinçer, “Yakın zamanda hazırladığımız yol haritasını firmalarımızla paylaşacağız. Konteynerleri kiralarken blok doğal taş yüklediğimizi özellikle belirtmemize rağmen bizlere eski ve mukavemeti düşük konteynerler veriliyor. Firmalarımıza ödettirilmek istenen cezalar için de denizcilik alanında uzman hukukçulardan destek almaya başladık ve haksız yapılmış tahsilatları geri almayı talep edeceğiz.” diye konuştu.
