Türkiye’de normal şartlar koşullarda, örneğin şehirler arası otobüs segmenti baz alındığında ortalama 1.000 adetlik bir pazar söz konusu. 2020 yılında ise bir önceki yıla göre pazarda bir iyileşme olsa da henüz bu rakamın yarısına ancak ulaşılabildi. Otobüs pazarı, eski parlak günlerine henüz ulaşamasa da firmalar işlerin daha iyi gitmesi için büyük çaba harcıyor.
Türkiye’deki faaliyetlerine 1967 yılında başlayan Mercedes-Benz Türk de 2020 yılını otobüs ürün grubunda zorlu koşullara rağmen bir kez daha başarılarla tamamladı. Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda üretimini sürdürerek 95 bininci otobüsünü geçtiğimiz yıl eylül ayında banttan indiren Mercedes-Benz Türk, Türkiye’de ürettiği otobüslerin ihracatından elde ettiği gelir ile ülke ekonomisine katkısını aralıksız sürdürdü.
Otobüs sektörünün ve şirketin, 2020 yılının değerlendirilmesi ile 2021 öngörülerinin paylaşıldığı online basın toplantısına, Mercedes-Benz Türk Otobüs Pazarlama ve Satış Direktörü Osman Nuri Aksoy, Mercedes-Benz Türk Otobüs Satış Operasyonları Grup Müdürü Tolga Bilgisu, Mercedes-Benz Türk Otobüs Filo Satış Grup Müdürü Burak Batumlu, Mercedes-Benz Türk Şehir İçi Otobüs ve Kamu Satış Grup Müdürü Orhan Çavuş, 2. El Otobüs & Kamyon Satış Direktörü Didem Daphne Özensel, 2. El Otobüs Satış Grup Müdürü Oytun Balıkçıoğlu, Otobüs & Kamyon Satış Sonrası Hizmetler Direktörü Can Balaban, Otobüs Satış Sonrası Teknik Operasyonlar Grup Müdürü M. Selim Eyüboğlu, Mercedes-Benz Finansal Hizmetler Pazarlama ve Satış Direktörü Uğur Erdinç ile Mercedes-Benz Türk Kurumsal İletişim Müdürü Miray Kutlu katıldı.
Aksoy: “Yüksek faiz, dövizdeki artış ve pandemi kapsamındaki sınırlamalar yatırımları dizginleyebilir”Mercedes-Benz Türk Kurumsal İletişim Müdürü Miray Kutlu’nun moderatörlüğünü yaptığı online basın toplantısında açılış konuşmasını yapan Mercedes-Benz Türk Otobüs Pazarlama ve Satış Direktörü Osman Nuri Aksoy, “Çok zorlu bir yılı geride bıraktık hep beraber. Önümüzde çok net bir tablo olmasa da 2021 yılına umutla bakmayı arzuluyoruz. Pandeminin getirdiği olumsuzluklara rağmen, Mercedes-Benz Türk ve Mercedes-Benz Finansal hizmetler olarak başarılı dolu bir yılı geride bıraktık.” dedi.
Aksoy, yılın ilk aylarında faizlerdeki düşüşün pazarı hareketlendirdiğini belirterek, “Faizlerin 0,70'lere kadar düşmesi yılın ilk 6 ayındaki alımları artırdı. Bugün ise faiz oranlarının 1,70, 1,80 hatta daha da yukarı gitme durumu söz konusu.” diyerek, faizlerin yüksek olmasının, kurlardaki artışın ve pandemi kapsamındaki kısıtlamaların müşterilerin otobüs alımını yavaşlattığını ifade etti. Aksoy, “Bunlar, otobüsçülerin 2021 yılındaki yatırımlarını etkileyecek unsurlardır. Dolayısıyla, fiyatların ve faizlerin yükselmesi yatırımları dizginleyebilir.” diye konuştu.
Otobüslerde Türkiye'ye özgü yenilikler geliyor Osman Nuri Aksoy, Mercedes-Benz Türk olarak, detaylarını önümüzdeki günlerde açıklayacaklarını söylediği, Türkiye pazarına sunacakları yeni otobüslerdeki özellikle güvenlik içerikli yeniliklerinin ip uçlarını verdi. Aksoy, yaptıkları yeniliklerde, sahadaki ekiplerinin müşterilerden derledikleri taleplerin de büyük rol oynadığını belirterek, "Sunacağımız yenilikler, ihraç ettiğimiz araçların da üstüne çıktı." açıklamasında bulundu.
Tolga Bilgisu: Pazar payımızı yüzde 3 oranında artırdık ve başarılı bir yılı geride bıraktık
Mercedes-Benz Türk Otobüs Satış Operasyonları Grup Müdürü Tolga Bilgisu ise “2020 yılı, pandemi nedeniyle zorlu geçti. Pandemiye rağmen 347”si şehirler arası, 29’u ise şehir içi olmak üzere toplamda 376 adet otobüs sattık. 2019 ile karşılaştırırsak, satışlarımızı yüzde 90 artırdık. Bu alandaki liderliğimizi devam ettirdik. Üretim tarafında ise 3 bin 200 adet otobüs ihracatı gerçekleştirdik. 2020’de 3 bin 600 adet otobüs ürettik. Bir başka ifadeyle tüm üretimimizin yüzde 90’ının ihraç etmiş olduk.” dedi.
Türkiye pazarını üçe ayırarak değerlendiren Bilgisu, şöyle devam etti: “İlk üç aylık dönemde, pandemi süreci başlamadan çok hızlı bir pazar hareketi vardı, daha sonra aşağı doğru bir seyir izledi ve ciddi bir gerileme oldu. Haziran ayından sonra tekrar bir hareket başladı. Bu hareketlilik eylül ve ekime kadar devam etti, olumlu bir trend vardı. Daha sonra ikinci dalganın belirmesi nedeniyle artan pandemi vakaları ve hareket kısıtlılığı pazarı geri çekti. Tüm bu belirsizliklere ve sıkıntılara rağmen 2019 yılına göre pazarı yüzde 80 artışla kapattık. Bizim artışımız yüzde 90 olurken, pazardaki artışın yüzde 80 olmasıyla pazar payımızda artış oldu. Geçen yıla göre pazar payımızı 3 puan artırdık.”
Orhan Çavuş: “2021 yılında, pandemi koşullarının düzelmesiyle, çok ciddi bir talep birikmesi sonucu hareketlenme olabilir”
Mercedes-Benz Türk Şehir İçi Otobüs ve Kamu Satış Grup Müdürü Orhan Çavuş, “Bu yıl şehir içi otobüs pazarı açısından da 2019 yılına göre daha fazla araç teslimatının olduğu bir yıl oldu. Araç teslimatı olarak değerlendirmemin nedeni, ihaleler bir önceki sene oluyor fakat ihalelerin sonuçları bir sonraki sene gerçekleşebiliyor. Bu sene daha yüksek bir pazar olmasına rağmen, belirli bir takım alımlardan ve ihalelerden kaynaklanan Eskişehir, Bursa ve İzmir’e yüksek satışlar oldu. Zaten bunların toplamı 359 adetlik bir pazarı oluşturdu. Bunun yaklaşık 250 adedi bu üç müşteri tarafından alındı. Bizim ihalelerde çok fazla satışımız olamıyor. Türkiye’deki ihaleler fiyat odaklı. Minimum ihale şartlarını sağlayan katılımcı en düşük fiyatla ihaleyi kazanıyor. Bizim hiçbir zaman en düşük fiyatı atabileceğiz diye bir iddiamız olmadı bugüne kadar. Bizim iddiamız hep uzun dönemli karlılık üzerine kuruludur.” dedi.
Pazarı, kamu satışları ve halk otobüsü pazarı olarak değerlendiren Çavuş, şöyle devam etti: “Halk otobüsü pazarında çok düşüş oldu. 2019 yılında 100 adet olan pazar bu yıl 2 adede kadar geriledi. Bunun sebebi de pandemi nedeniyle halk otobüsçülerinin gelirlerinin anormal şekilde düşmesidir. Bir takım yasaklardan dolayı otobüsler çalıştı ancak içine yolcu alamadı. Bu şartlarda, bilet fiyatları da sabitken otobüs yatırımı yapabilmek mümkün olmadı.
Bizim açımızdan olumlu bir gelişme yaşandı. Halk otobüs pazarı gerilese de bizim pazar payımız, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Yüzde 50 pazar payı elde ettik. Buradan şunu görebiliyoruz, parasının karşılığında aldığı aracı uzun yıllar kullanacak olan müşteri ilk yatırım maliyetine bakmadan, toplam sahip olma maliyetini dikkate alarak rasyonel yatırım yapıyor.”
“2021 yılında, pandemi koşullarının düzelmesiyle, çok ciddi bir talep birikmesi sonucu hareketlenme olabilir.” diyen Çavuş,“Faizler hala çok yüksek olduğu için yatırımcılar çok kolay yatırım yapamayacaklardır. Fakat tahminimiz, özellikle bireysel tarafta geçen seneden daha iyi olacağı yönündedir. İhaleler bir şekilde devam ediyor ve büyük ihaleler var. Pazar geçen seneye göre daha büyüyebilir. İhalelerin hangi tarihlerde gerçekleştiğine, teslimat programlarının ne zaman başladığına bağlı.” şeklinde konuştu.
Burak Batumlu: “Turizm segmentinde ilk çeyrek itibariyle normalde olması gereken talep şimdilik yok”
Mercedes-Benz Türk Otobüs Filo Satış Grup Müdürü Burak Batumlu, normal pazar koşullarında, şehirler arası ve turizm segmentinde yatırım taleplerinin ağırlık gösterdiği dönemler farklılık gösterebiliyor. Örneğin turizm segmentinde ilk çeyrekte veya son çeyrekte, bir sonraki yılın yatırım planıyla ilgili alım görüşmeleri gerçekleşiyor. Birinci çeyrekte olduğumuz bugünlerde, turizm sektöründe henüz bir talep gözlemlemiyoruz. Geçmiş yıllardaki gibi bir talep şu anda görmüyoruz. Geçmiş yıllardaki gibi bir talep söz konusu değil. Dolayısıyla turizm segmentinde ilk çeyrek itibariyle normalde olması gereken talep, görüşmeler normal şimdilik normal seyrinde gitmiyor. Bu da pandeminin etkilerinin hala devam ettiğini gösteriyor.”
Mercedes-Benz Finansal Hizmetler Pazarlama ve Satış Direktörü Uğur Erdinç ise pandemi nedeniyle otobüs işletmecileri açısından sıkıntılı bir sürecin söz konusu olduğunu belirterek, yüzde 50 doluluk oranı, hafta sonu yasakları ve okulların kapalı olmasını önde gelen olumsuzluklar olarak sıraladı.
Uğur Erdinç, yaptığı değerlendirmede İstanbul Otogar’ının değişen çehresine de değindi. Erdinç, “Yeni otobanlar, köprüler yapıldı. Çehresi değişmiş bir otogara, daha çok yolcunun gelmesi söz konusu.” söz konusu değişimin sektöre olumlu katkıları olacağını ifade etti.
Otobüs & Kamyon Satış Sonrası Hizmetler Direktörü Can Balaban, Mercedes-Benz Türk'ün pandemi sürecindeki satış sonrası hizmetlerini anlattı. Balaban, “Özellikle Nisan ve Mayıs ayları bizim için çok zorlu bir dönem oldu. Yol yardım hizmetlerimizde ve yetkili servislerimizde pandemi nedeniyle hastalanan arkadaşlarımız ve karantina süreçlerinden doğan kapasite kayıpları oldu. Bu koşullara rağmen 7/24 yol yardım hizmetlerimizi sürdürmemiz gerekiyordu. Bunun üstesinden geldiğimizi düşünüyoruz.” dedi.
Can Balaban, yaşadıkları ikinci en büyük zorluğun ise şöyle özetledi: “Özellikle Avrupa’dan gelen yedek parça sevkıyatında hem lojistik anlamda hem de kara sınır kapılarındaki kalabalıklar ve sıkıntılar, Avrupa’daki yedek parça üreticilerden kaynaklanan problemler nedeniyle ciddi anlamda lojistik sorunlar yaşadık. Ama yıl kapandığında, baktığımızda bu iki sorunu da çözdüğümüzü düşünüyoruz.”
2. El Otobüs Satış Grup Müdürü Oytun Balıkçıoğlu ise 2020 yılında ikinci el otobüs fiyatlarında Mart’ın sonuna kadar, artan taleple birlikte çok ciddi fiyat artışları yaşandığını belirterek, “Bazı modellerde yüzde 30 oranında artış oldu. Bu, otobüsçülerimiz açısından olumlu bir durum oldu.” dedi. “Takas oranımız yüzde 50 idi, sınırlı seviyede kaldı.” diyen Balıkçıoğlu, “2021 yılında çok daha yüksek takas oranlarının olacağını bekliyoruz. Şehirlerarasında 7 adet takas yaptık. Şehir içinde ise 140 adet oldu. Takas oranlarımızın tekrar yüzde 50 seviyelerine geleceğini öngörüyoruz.” şeklinde konuştu.
2. El Otobüs & Kamyon Satış Direktörü Didem Daphne Özensel de ikinci el otobüs piyasası ile ilgili yaptığı değerlendirmede, “2021 yılında filoların el değiştireceğini düşünüyoruz. Takasta, çok rekabetçi bir strateji izleyeceğiz.” dedi.
Satış Sonrası Hizmetler tüm koşullarda müşterilerin yanında olmayı sürdürdü
Covid-19 pandemisi sebebiyle umulmadık koşullarda ve değişken uygulamalarla tamamlanan 2020 yılında, Mercedes-Benz Türk’ün satış sonrası hizmetleri, müşterilerinin ihtiyaçlarına göre destek sağlayarak sektörün bu alanında da öncülüğünü sürdürdü. Mercedes-Benz Türk, hayatın devamlılığını sağlamak anlamında servislerini 7/24 açık tutarak otobüs müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamaya devam etti.
Şirketin bir diğer uygulaması da garanti sürelerini uzatmak oldu. Salgının kontrol altına alınma tedbirleri kapsamında, Mart ayının sonunda başlayan, şehirler arası otobüs seyahatlerinin valilik kararına bağlanarak kademeli olarak sınırlandırılması sürecinde, kullanımda olmayan araçların garanti sürelerine ilişkin konunun ele alınması yönünde talepler gündeme geldi. Müşterilerinin beklentilerine her zaman yanıt vermeye özen gösteren Mercedes-Benz Türk, bu kapsamda kullanımı kısıtlanan araçların garanti sürelerini söz konusu zaman aralığında uzatarak otobüs sahiplerine destek vermeyi sürdürdü. Mercedes-Benz Türk, aynı zamanda servis sözleşmeli araçlarını da bu uygulama kapsamında destekleyerek; geçmiş yıllarda müşterilerinin tercih ettiği ve güncel durumda devam eden servis sözleşmelerini de seyahat kısıtlaması süresi kadar uzattı.
Güvenilir 2. El otobüs satışlarında BusStore imzası
Mercedes-Benz Türk’ün otobüs alanında 2. El faaliyetlerini sürdüren BusStore markası, 2020 yılında hem iç pazar hem de ihracat pazarlarında faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. BusStore, ihraç edilen otobüsler sayesinde Türkiye ekonomisine de katkıda bulundu.
BusStore, 2019 yılının son çeyreğinde giriş yaptığı şehir içi otobüs pazarında 2020 yılında konumunu sağlamlaştırdı. BusStore, sıfır şehir içi otobüs alan müşterilerinin takas araçlarını alarak onlara destek oldu. Ayrıca tek noktadan tam hizmet anlayışını sürdüren BusStore, müşterilerine kredi imkânları da dâhil olmak üzere en iyi şekilde destek oldu.
2020 yılında hedeflerine ulaşan BusStore, 2021 yılında filosunu yenilemek isteyen müşterilerine takas alımlarında destek olmayı hedefliyor. BusStore, hem alım hem de satış tarafında şehir içi otobüs pazarında da güvenilir iş ortağı olmaya devam etmeyi planlıyor.
Mercedes-Benz Finansal Hizmetler yine başarılara imza attı
Türkiye’de 2020 yılında satılan her 2 Mercedes-Benz marka otobüsün 1'i, BusStore’da satılan her 3 otobüsün 2’si, Mercedes-Benz Finansal Hizmetler tarafından kredilendirildi. Mercedes-Benz Finansal Hizmetler, taşıt kredisinin yanı sıra sigorta hizmetleri de sunmaya devam etti. Şirket, sigortaladığı her 10 araçtan 6’sını kredi ödeme planlarına dâhil kasko poliçeleri ile garanti altına aldı.
Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası, 2020 yılında üretimin yanı sıra bünyesinde barındırdığı AR-GE Merkezi ile de Türkiye’den dünyaya mühendislik ihracatı yapmaya devam etti. Otobüs AR-GE’sinde Hoşdere imzası
Daimler dünyasının en önemli otobüs üretim tesislerinden olan Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası, 2020 yılında 25. yaşını kutladı. 1995 yılında, otomotiv üretim tesisleri arasında ISO 9001 kalite sistem sertifikasyonuna ulaşan ilk fabrika olan Hoşdere Otobüs Fabrikası, aradan geçen çeyrek asırda hem Türkiye’nin hem de dünyanın en teknolojik, en çevreci ve en kapsamlı entegre otobüs üretim merkezlerinden biri konumuna geldi. 1993 yılında temelleri atılan Hoşdere Otobüs Fabrikası için 25 yılda toplamda 540 milyon avroyu aşkın yatırım gerçekleştirildi. Çevreci ve teknolojik uygulamalar ile verimliliğin her geçen gün artırıldığı fabrikada yaklaşık 4 bin kişi çalışıyor.
Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası, bünyesinde barındırdığı AR-GE Merkezi ile de Türkiye’den dünyaya mühendislik ihracatı yapıyor. Hoşdere Otobüs Fabrikası AR-GE Merkezi, Daimler otobüsleri global sorumlulukları kapsamında aldığı sorumlulukları başarıyla yerine getirerek hem yerel hem de küresel olarak yeni görevlerle yolculuğunu sürdürüyor. Mercedes-Benz Türk Hoşdere AR-GE Merkezi’nde, tamamen elektrikli eCitaro’nun karoseri, dış kaplamaları, iç donanımı, belirli elektrik kapsamları ve diyagnoz sistemleri geliştirildi. eCitaro gibi yeni Körüklü eCitaro’nun da yol testleri, ekipman dayanıklılık testleri, donanım ve altyapı çalışmaları Hoşdere AR-GE Merkezi’nde yapıldı. eCitaro’nun 1.000.000 km yol koşullarına denk gelen şartları sağlayan Hidropuls simülasyon ünitesinde kilometre dayanım testleri de Türkiye’de yapıldı.
Mercedes-Benz Türk Hoşdere AR-GE Merkezi, pandemiden ötürü 2020 yılında oluşan güvenlik gereklilikleri sebebiyle yeni donanımların AR-GE faaliyetlerinde de etkili oldu. Daimler Buses kapsamında üretilen Mercedes-Benz ve Setra markaları için, otobüslere takılan yeni iklimlendirme sistemleri bu güvenlik donanımlarını oluşturuyor. Koruyucu önlemlerinin etkinliği, Berlin Teknik Üniversitesi’ndeki Hermann Rietschel Enstitüsü tarafından yayınlanan araştırma raporuyla da doğrulanan yeni aktif filtre sistemi, araç içerisinde hızlı hava değişimi sağlayarak enfeksiyon riskine karşı üstün koruma sunuyor. Yeni özellikler arasında antiviral etkili yüksek performanslı klima filtreleri ile otobüsler için sürücü koruma kapıları ve sensörlü dezenfektan dispenserleri de yer alıyor. Tüm bu yeni donanımlar, Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs AR-GE Merkezi ile Mannheim ve Neu-Ulm’daki ekiplerle ortaklaşa çalışması sonucunda geliştirildi.