Otomotiv satış sonrası sektörü, temkinli başladığı 2024 yılında, durgun seyrini üçüncü çeyrekte de sürdürdü. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde satış ve ihracatı düşen sektör istihdamını korudu. Sektör yılın son çeyreğinde yurt içi satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 1.31’lik düşüş bekliyor. Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) 2024 Yılı 3. Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; yılın üçüncü çeyreğinde, 2023’ün aynı dönemine göre yurt içi satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 1,08’lik gerileme yaşandı. Üretici üyelerin yüzde 30,8’i önümüzdeki üç ayda yatırım planlarken, 2024’ün üçüncü çeyreğinde de gözlemlenen problemlerin başında ilk iki çeyrekte olduğu gibi “maliyetlerdeki aşırı artış” yer aldı. Ankete göre, “nakit akışında yaşanan problemler” öncelikli sorunlar arasında öne çıktı.
OSS Derneği Başkanı Ali Özçete, “Otomotiv satış sonrası sektörü 2024 yılına temkinli bir başlangıç yapmasına rağmen, yılın üçüncü çeyreğinde de durgunluğunu sürdürmüştür. Sektördeki en dikkat çekici unsurlar arasında, satış ve ihracattaki düşüşe rağmen istihdamın korunması yer alıyor. Bu, iş gücü açısından istikrar sağlasa da, ekonomik faaliyetlerin daraldığının bir göstergesidir. Tüm bunlarla birlikte maliyet artışları ve nakit akışı sorunları hâlâ sektörün temel sıkıntıları arasında yer alıyor.” diye konuştu.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası sektörü özelinde 2024 yılının üçüncü çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi. OSS Derneği’nin 2024 Yılı 3. Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; otomotiv satış sonrası sektörü 2024’ün üçüncü çeyreğinde durgun seyrine devam etti. Ankete göre; 2024’ün üçüncü çeyreğinde, 2023 yılının üçüncü çeyreğine göre yurt içi satışlar dolar bazında ortalama yüzde 1,08 geriledi. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 0,38 artış görülürken, üretici üyelerde dolar bazında yüzde 3,27 seviyesinde düşüş yaşandı.
Son Çeyrekte Satışlarda Düşüş Bekleniyor
Ankette, 2024 yılının son çeyreğiyle ilgili beklentilere de yer verildi. Buna göre sektörde 2024 yılının son çeyreğinde yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 1,31 oranında düşüş beklendiği gözlemlendi. 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 40,9 olan tahsilat süreçlerinin 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 44,3 seviyesinde gerçekleştiğini ifade eden OSS Derneği üyelerinden yüzde 13,9’u tahsilat sürecinin daha iyi hale geldiğini, yüzde 35,4’ü ise daha kötüye gittiğini belirtti.
Üretici İstihdam Gücünü Korudu
Ankete katılan üyelerin yüzde 35,4’ü 2024 yılının ikinci çeyreğine göre istihdamını artırdı. Üyelerin yüzde 43,1’i söz konusu dönemde istihdamını korudu. 2024’ün ikinci çeyreğine kıyasla istihdamının azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 21,5 seviyesinde kaldı. Üretici ve dağıtıcı üyelerin istihdamları birbirine yakın seyretti.
Maliyetlerdeki Aşırı Artış En Büyük Sorun Olmaya Devam Ediyor
Anketin en dikkat çekici bölümlerinden birini de sektördeki problemler oluşturdu. Üyelerin, 2024’ün üçüncü çeyreğinde gözlemlediği problemlerin başında yüzde 72,3 ile “Maliyetlerdeki aşırı artış” gelirken, “Nakit akışında yaşanan problemler” yüzde 60 ile ikinci sırada yer aldı. Üyelerin yüzde 52,3’ü “iş ve ciro kaybı”, yüzde 36,9’u ise “kargo maliyeti ile teslimat problemleri”ni sektör için en büyük dördüncü sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 29,2’si ve “istihdamda yaşanan problemler”i, yüzde 15,4’ü ise “mevzuat değişiklikleri”ni işaret etti. Ayrıca katılımcıların yüzde 12,3’ü “tedarik problemleri”ni önemli sorunlar arasında sıraladı.
Gelecek 3 Ayda Yatırım Planlayanlar Yüzde 27,7'ye Yükseldi
Anket ile birlikte sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Ankete göre önümüzdeki 3 ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 27,7 ile bir önceki döneme göre artış gösterdi. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 13’ü yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yüzde 30,8’e yükseldi. Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 24,3’ten yüzde 25,6’ya çıktı. Ankete katılan üyelerin yüzde 49,2’si önümüzdeki üç ayda sektörün aynı kalacağı, yüzde 9,2’si daha iyiye gideceği, yüzde 40’ı ise daha kötüye gideceği yönünde görüş bildirdi.
Üretimde Kapasite Kullanım Oranı Yüzde 76,15
Üreticilerin 2024 yılının üçüncü çeyreğinde kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 76,15 olarak gerçekleşti. Bu oran 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 75,22 idi. 2024’ün üçüncü çeyreğinde üyelerin üretimi 2023’ün aynı çeyreğine göre yüzde 1,15 oranında azaldı. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde üyelerin ihracatı dolar bazında, 2023 yılının üçüncü çeyreğine göre ortalama yüzde 2,31 artış gösterdi.
Ali Özçete konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Otomotiv satış sonrası sektörü 2024 yılına temkinli bir başlangıç yapmasına rağmen, yılın üçüncü çeyreğinde de durgunluğunu sürdürmüştür. Sektördeki en dikkat çekici unsurlar arasında, satış ve ihracattaki düşüşe rağmen istihdamın korunması yer alıyor. Bu, iş gücü açısından istikrar sağlasa da, ekonomik faaliyetlerin daraldığının bir göstergesidir. Ankette belirtilen veriler ışığında, yılın son çeyreğinde de satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 1,31’lik bir düşüş beklentisi sektördeki zayıflığın devam edeceğini göstermektedir. 2024'ün üçüncü çeyreğinde yatırım planlayan üretici üyelerin oranının bir önceki ankete göre yükselmiş olması ise bizlere işletmelerin belirsizliklere rağmen uzun vadeli büyüme hedeflerine yönelik daha iyimser bir bakış açısı geliştirdiğini ve yatırım yapma konusunda daha cesur adımlar attığını göstermektedir. Tüm bunlarla birlikte maliyet artışları ve nakit akışı sorunları hâlâ sektörün temel sıkıntıları arasında yer alıyor. Kapasite kullanım oranındaki sınırlı artış ve bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracattaki olumlu gelişmeler, sektördeki toparlanma umudunu bir nebze de olsa artırıyor.” dedi.
