E-TİCARETTE LİDER ÜLKELER VE BAŞARILI UYGULAMALARI
Raporda, küresel e-ticaret pazarında en fazla hacme sahip ülkelerin Çin, Amerika ve İngiltere olduğu belirtilerek, dünyanın en büyük e-ticaret pazarı olan Çin’de e-ticaretin toplam GSYH içindeki payı % 5,8; online perakendenin toptan perakende içindeki oranı ise % 20,4 olduğu, Çin’in e-ticaret alanında bu kadar büyümesinde sektörün kamu politikaları ile desteklenmesi etkili olduğu ortaya konuluyor. Çin’de sınır ötesi e-ticaret pilot bölgeleri kurulduğu ve e-ticareti destekleyen teşvikler verildiği dile getiriliyor.
ikinci sırada yer alan Amerika’da e-ticaretin toplam GSYH içindeki payı %2,3; online perakendenin toptan perakende içindeki oranı ise %10,5. ABD’nin bu düzeye ulaşmasında e-ticareti geliştirmeye yönelik e-ticaret platformları ile imzalanan anlaşmalar ve gümrük yapılanması etkili olduğu da raporda yer alıyor.
"Avrupa e-ticaret pazarının ana merkezi İngiltere’de e-ticaretin toplam GSYH içindeki payı %7,9; online perakendenin toptan perakende içindeki oranı %14,9. İngiltere’de devlet desteği ile firmaların büyüme avantajlarına sahip olmaları ve devlet tarafından geliştirilen e-ihracat paketleri e-ticaret hacminin artmasını sağladı."
Raporda, "E-Ticaret Hacmi ve Mevcut Durum Göstergeleri" başlığında ise şu saptamalar yapılıyor:
"Dünya çapında perakende satışlarının, e-ticaret de dahil olmak üzere 2017 yıl sonunda 23.445 milyar dolar olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Küresel e-ticaretin toplam perakende satışları içerisindeki payı 2011 yılında yüzde 3,6 iken 2016’da bu oran yüzde 8,7’ye yükselmiştir.
TÜBİSAD tarafından yayınlanan 2016 verilerine göre; gelişmiş ülkelerde online ticaretin toplam perakendeye oranı ortalama %8,8 gelişmekte olan ülkelerde ise ortalama %3,8 civarındadır. Türkiye’de online ticaret toplam perakende içerisinden %3,5 civarında pay alabilmektedir. 2017 verilerine göre ise gelişmiş ülkelerde online ticaretin toplam perakendeye oranı ortalama %9,8 gelişmekte olan ülkelerde ise ortalama %4,8 düzeyindedir.
Dünyadaki online ticaret/toplam perakende hacmindeki artış Türkiye’ye de yansımış, Türkiye’de online ticaretin toplam perakende içerisindeki payı %4,1’e yükselmiştir."
Raporun sonuç kısmında ise şu ifadeler yer alıyor: "Türkiye, yurtiçi e-ticaret ve sınır ötesi e-ihracatta önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye’nin bu potansiyelini ortaya çıkaracak ve geliştirecek adımlar atması hem ihracat menzilinin genişlemesine hem de 2023 ihracat hedeflerinin gerçekleşmesine katkı sağlayacaktır. Yurtiçi ve sınır ötesi e-ticaretin gelişmesinin önünde engel oluşturulan etmenlerden birisi olan firmaların geleneksel yaklaşımları nedeniyle yaşanılan sorunların aşılmasında bilinçlendirme çalışmaları, eğitim programları ve teknoloji yatırımları ön plana çıkmaktadır. Ayrıca e-ihracat firmalarına hizmet veren çoklu dilde hizmet veren çağrı merkezlerinin kurulması önem taşımaktadır. Lojistik süreçler başta olmak üzere yaşanan operasyonel sorunların çözümü için ise mevzuatsal düzenlemelerin yapılmasına ve bürokratik sürecin kolaylaştırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada e-ihracatta başarılı olan ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de e-ihracatın teşvik kapsamına alınması oldukça önem taşımaktadır. Kargo ücretlerinden vergilere kadar pek çok konuda sağlanacak devlet desteği Türkiye’nin e-ticaret hacminin artmasına doğrudan etki edecektir. E-ihracat yapan firmaların da ihracatçı sayılması ve ihracatçılara verilen teşviklerden yararlanabilmesi bu konuda atılması gereken önemli adımlardır. E-ihracat gönderilerinde Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) verilerek yapılan çıkışlara ilişkin düzenlemeler, karayolu taşımacılığında ETGB kullanılmasını sağlayacak sistemsel düzenlemelerin yapılması, iade süreçleri gibi konularda yapılacak iyileştirmeler ve hızlandırmalar da firmaların uluslararası rekabet güçlerini arttıracaktır. Diğer taraftan e-İhracat Stratejisi ve Eylem Planı’nda yer alan hedeflerin en kısa sürede uygulamaya konulması e-ihracat kapasitesinin artmasında önemli bir rol oynayacaktır. E-ihracat Stratejisi ve Eylem Planı’nda dikkat çeken bir husus olarak e-ihracata yönelik yerel ve bölgesel lojistik üslerin kurulmasının planlandığı belirtilmiştir. Söz konusu lojistik üslerin “Türkiye Lojistik Master Planı” çerçevesinde planlanması ve kuruluş yerlerinin amaca hizmet edecek şekilde doğru bir şekilde belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Eylem planında yer alan bir başka maddeye göre Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) tüm taşıma modlarını kapsayacak hale getirilecektir. Mevcut uygulamada sınır ötesi e-ticarete konu gönderilerin büyük kısmı havayolu ile taşınmakta olup, ETGB’nin tüm taşıma modlarını kapsayacak şekilde genişletilmesi halinde maliyet avantajı sağlaması sebebiyle deniz yolu taşımacılığı da sıklıkla tercih edilmeye başlayacaktır. Bu nedenle kurulacak merkezlerin havayolu taşımacılığının yanı sıra deniz yolu taşımacılığı için de elverişli bir lokasyonda olmasına dikkat edilmesi ve aynı zamanda uluslararası karayolu ve demiryolu ağlarına erişimin olması önemlidir. Lojistik üslerin aynı zamanda bir dağıtım ve toplama merkezi görevi görmesi önemlidir. E-ticarette başarılı ülkelerde olduğu gibi, bu merkezlerde devlet tarafından desteklenecek ve belirli muafiyetler sağlanacak lojistik hizmetlerin, teknoloji tabanlı hizmetlerin ve çok dilli çağrı merkezleri gibi müşteri hizmetlerinin yer alması katma değer sağlayacak ve e-ticareti geliştirecektir. Söz konusu merkezlerin planlanması aşamasında UTİKAD tarafından 2014 yılında yayınlanan “Lojistik Merkez Yönetimi Kuruluş Metodolojisi ve Performans Göstergeleri” ve 2018 yılında yayınlanan Depo ve Dağıtım Merkezleri Yönetimi kitaplarından yararlanılması faydalı olabilecektir." UTİKAD'ın raporuna, www.utikad.org.tr'den ulaşabilirsiniz.
Editör: TE Bilisim
