İlk 5 ayda ihraç taşımalarında yüzde 5 düşüş oldu

Uluslararası Nakliyeciler Derneği'nin (UND) derlediği verilere göre; 2018 yılı Ocak-Mayıs toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5 düşüş ile 496.953 adet, yabancı araçlar %12 büyüme ile 147.291 adet taşıma gerçekleştirdiler. Türk ve Yabancı araçlar toplamda %1 düşüş ile 644.244 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. İhracat taşımalarının %77‘si Türk, %23’ü ise yabancı plakalı araçlar ile yapıldı.  İhracat taşımalarında %37 oranında büyük bir paya sahip olan Irak’ı hariç tutacak olur isek; Türk araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre bir değişime uğramadılar, yabancı araçlar ise %13 büyüme sağladılar. Türk ve Yabancı araçlar ise toplamda %4 büyüme sağladı. SURİYE’YE YAPILAN TAŞIMALAR YÜZDE 27 AZALDI Suriye’ye yapılan taşımalar %27 düşüş oldu, geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı da geçen yıla oranla % 12 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye’deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu’da %15 düşüş olduğu görülüyor. Avrupa’nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %25, Yunanistan %12, Bulgaristan %29 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %16’ya varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda %10 artış yaşandı. Mayıs ayında yapılan Romanya ve Bulgaristan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam etmektedir. 2017 yılında Nahcivan ve Azerbaycan’a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılında ise Nahcivan’a %38, Azerbaycan’da %6 artış olduğu görülüyor. Gürcistan’a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %4 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran’a yaptığı ihracat taşımalarında %15 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye’den yaptığı ihracat taşımalarında %32 oranında artış gösteriyorlar. Türkmenistan’a yapılan taşımalarda %64 oranında ciddi düşüş olduğu görülüyor. UND’nin konuyla ilgili yaptığı araştırmaya göre, Türkmenistan’daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarını olumsuz etkiliyor. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise % 57 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan’a artan pazarı ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkant’ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte % 50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan’a olan taşımalar artma eğilimine girdi. BDT ÜLKERİNE YÖNELİK TAŞIMALARDA YÜKSEK ARTIŞ BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu’na bakıldığında ise bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarında % 774 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 200 adet ikili ve ardından 500 adet daha ikili geçiş belgesi toplamda 700 adet belge kullanıma açıldı. Özellikle Haziran ayında Rusya’da başlayacak olan Dünya Kupası organizasyonu öncesinde gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görülüyor. Taşımacılar için ek bir sevindirici haber ise; Mayıs ayında Türkiye ve Rusya arasında İzmir’de gerçekleştirilen Karayolu Taşımacılığı Anlaşması Yenileme Müzakereleri toplantısında alınan karara göre 1.500 adet ilave ikili geçiş belgesi 2018 yılı kullanımı için basılarak,  Haziran ayı içinde Türk tarafına teslim edilecek olması. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek daha rahat sağlandığı güzergâhlarda da taşımaların arttığı görülüyor, bu durum Rusya’nın transit öneminin de Türk taşımacılar için ne kadar etkili olduğunu da gösteriyor. UKRAYNA BELGELERİ BİTTİ, GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarında Ukrayna’ya %76 oranında artış yaşandı ve Nisan-Mayıs-Haziran dönemine ait ikili geçiş belgeleri Haziran ayının başında bitti. Taşımacıların mağduriyetini önlemek ve Türk ihracatının sorunsuzca devamı için Türk ve Ukrayna Bakanlıkları arasında dönemsel açılan belgelerin ihtiyaca göre açılması ile ilgili görüşmeler sürüyor. Moldova’ya ise %21 oranında artış görülüyor. BDT ve Orta Asya ülkelerine Ocak-Mayıs toplamında %5 artış yaşandı. 2018 yılının ilk 5 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda yüzde 3 artış olduğu görülüyor. Türk araçları %3, yabancı araçlar ise %4 oranında taşıma sayılarını artırdılar. Geçen yıla göre yabancı araçlar yoğun bir artış sağladıkları için pazar payında da %34’e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor. Türk araçlarının ithalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 40 bin 990 adet taşıma ile Almanya geliyor. İkinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmasına rağmen ihracattaki düşüş ile birlikte düşüş eğilimine geçmiş bulunuyor. İlk 5 ay toplamında Irak’tan yapılan ithalat taşımalarında %17 oranında düşüş yaşandı ve 26.826 adet ithalat taşıması gerçekleştirildi. Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkeler ise %22 Birleşik Krallık, %9 Bulgaristan ve %8 ile İtalya bulunuyor.  Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımaları istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Fransa %17, Yunanistan %9, Hollanda %16, Belçika %37 ve Polonya %10, Avusturya %22 artış ile dikkat çekiyor. İran’dan yapılan ithalat taşımalarında ise Türk araçları %46 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise %34 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan’ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan’ın önemini tekrar vurguluyor. TRANSİT TAŞIMALAR Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor.  Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları Türkiye üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler. Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Gürcistan ile İran arasında ve AB ile İran arasında yük taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa’dan aldıkları yükleri Türkiye’yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan’a taşıyorlar.

BOŞ GİRİŞLER YÜZDE 25 ARTTI  Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar %25 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa’dan aylık 5.000 araç, Irak ve Suriye’den 50.000 araç, Azerbaycan ve Gürcistan’dan 10.000 araç, İran’dan 2.500 araç, Rusya’dan 2.000 araç ile aylık 70.000 araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık 10.000 adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor.

KAYNAK: UND