Türkiye Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) tarafından yayımlanan verilere göre, 2025 yılının ilk 5 ayında otomotiv üretimi yüzde 1,4 azalarak 598 bin 495 adede geriledi. Aynı dönemde otomobil üretimi yüzde 4 düşüşle 375 bin 183 adet oldu. Traktör üretimi de dahil edildiğinde toplam üretim 612 bin 238 adede ulaştı.
Buna karşın ihracat adet bazında yüzde 5 artış göstererek 440 bin 221 adede yükseldi. Ticari araç ihracatı bu dönemde yüzde 26 artarken, otomobil ihracatı yüzde 6 azaldı. İç pazarda ise satışlar yüzde 3 artarak 506 bin 592 adete çıktı.
Üretimde Sınırlı Gerileme
Toplam üretim 598.495 adet olurken, otomobil üretimi 375.183 adede geriledi. Traktör dahil toplam üretim 612.238 adet olarak kaydedildi.
Kapasite kullanım oranı traktörde yüzde 44, otomobilde yüzde 67, hafif araçlarda yüzde 69 oldu.
Ağır Ticari Araç Üretiminde Dikkat Çeken Düşüş
Ticari araç üretimi toplamda yüzde 4 artarken, hafif ticari üretimi yüzde 7 arttı. Ağır ticari üretiminde ise yüzde 19’luk düşüş görüldü. Midibüs üretimi yüzde 16 azalırken, minibüs üretimi yüzde 121 artış gösterdi.
2025 yılının ilk beş ayında ağır ticari araç üretiminde yüzde 19 oranında kayda değer bir gerileme yaşandı. Bu düşüş, genel ticari araç üretimindeki artışla tezat oluştururken, özellikle kamyon ve çekici segmentlerinde üretim adetlerinin belirgin şekilde azaldığı gözlendi. Ağır ticaride yaşanan bu daralma, sadece sayısal bir gerileme değil; aynı zamanda sektörel dengelerde değişim sinyali olarak da değerlendiriliyor.
Uzmanlara göre, bu durumun arkasında birden fazla faktör bulunuyor. Yurt içi talebin yavaşlaması, filo yenileme yatırımlarının ertelenmesi ve artan finansman maliyetleri, üretimdeki düşüşün temel nedenleri arasında yer alıyor. Ayrıca, yüksek taşıma kapasitesine sahip araçlara yönelik ihracat pazarlarında yaşanan durgunluk da üretici firmaların üretim planlarını revize etmesine yol açtı.
OSD verilerine göre, bu dönemde özellikle çekici üretimindeki azalma, uzun yol taşımacılığında faaliyet gösteren firmaların alım kararlarını ötelediğini gösteriyor. Artan taşıma maliyetleri, yeni nesil düşük emisyonlu ve yüksek maliyetli araçlara geçişteki isteksizlik ve ikinci el piyasasında yaşanan dalgalanmalar da sektörü doğrudan etkiliyor.
Bu gelişmeler ışığında, ağır ticari araç segmentindeki yatırım eğilimlerinin zayıfladığı, markaların üretim adetlerini optimize etmeye çalıştığı ve talep odaklı stratejilere yöneldiği görülüyor. Önümüzdeki dönemde kamu yatırımlarının hızlanması, inşaat ve altyapı projelerinin artması gibi faktörlerin yeniden canlanma yaratması bekleniyor. Ancak kısa vadede sektör oyuncularının maliyet optimizasyonu ve verimlilik temelli adımlar atmaya devam edeceği öngörülüyor.
Bu tablo, ağır ticaride iç talep ve ihracat dengesinin yeniden kurulmasının sektörün sağlıklı büyümesi için kritik önem taşıdığını ortaya koyuyor.
İhracatta Ticari Araçların Payı Arttı
Toplam ihracat 440.221 adete yükselirken, otomobil ihracatı yüzde 6 azalışla 253.291 adet oldu. Ticari araç ihracatı ise yüzde 26 artarak yaklaşık 186 bin adede ulaştı. Traktör ihracatı yüzde 41 azalışla 4.298 adet oldu.
Toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 8,4 artarak 16,4 milyar dolara ulaştı. Ana sanayi ihracatı yüzde 10, tedarik sanayi ihracatı yüzde 6 artış gösterdi.
İç Pazarda Hafif Artış, Yerli Payında Düşüş
Ocak–Mayıs 2025 döneminde toplam satış 506.592 adet oldu. Otomobil satışları yüzde 5 artarak 394.327 adete yükseldi.
Otomobilde yerli payı yüzde 31, hafif ticaride yüzde 20, ağır ticaride yüzde 63 seviyesinde gerçekleşti.
Hafif ticaride yerli satışlar yüzde 39 azalırken, ithal satışlar yüzde 17 arttı. Otomobilde ithalat oranı yüzde 69’a ulaştı.
10 Yıllık Ortalama İle Karşılaştırma
Toplam pazar, 10 yıllık ortalamanın yüzde 54 üzerinde gerçekleşti. Otomobil pazarı yüzde 61, hafif ticari yüzde 34, ağır ticari araç pazarı yüzde 28 oranında uzun vadeli ortalamanın üzerinde seyretti.
