Türkiye'nin ihraç taşımaları yüzde 4 arttı

Türkiye’nin 2016 yılında 1 milyon 205 bin 577 olan ihraç sefer sayısı, 2017 yılında 1 milyon 250 bin 67 ile yüzde 4 arttı. Türkiye’nin ihracat taşımalarında en büyük paya sahip olan ve yüzde 7 büyüme sağlanan Irak hariç tutulduğunda ise artış yüzde 2 olarak gerçekleşti. IRAK’A İHRAÇ TAŞIMALARINDA 600 BİN SEFER BEKLENTİSİ Irak, Türkiye’nin ihracat taşımalarındaki önemli payını ve stratejik konumunu koruyor. Irak’ın siyasi istikrara kavuşması ve gümrük düzenlemelerinin daha sağlıklı yapılması ile birlikte önümüzdeki yıllarda ihraç taşımaların yıllık 600 bin seferin üzerine çıkabileceği tahmin ediliyor. UND’den Berkalp Kaya’nın hazırladığı verilere göre, bölgesel olarak bakıldığında ise; yıllık yüzde 5 büyüme ile en ciddi artışının olduğu bölge Ortadoğu olmaya devam ettiği görülüyor. Ortadoğu ülkelerinde Körfez ülkelerinde ciddi düşüşler yaşansa da Irak, İran ve Ürdün’e yapılan taşımaların artmasıyla Ortadoğu en önemli bölge olmaya devam etti. Ayrıca Katar’a 2016 yılında 55 taşıma yapılmışken, 2017 yılında 719 taşıma gerçekleştirildi. Avrupa’ya yapılan ihracat taşımalarında ise artış eğilimi Ortadoğu’da olduğu gibi yüzde 5 artış olarak gerçekleşti. Doğu Avrupa’ya olan taşımaların ise daha istikrarlı bir seyir izlediği  görülüyor. Slovenya’da yüzde 117, Macaristan’da yüzde 16, Sırbistan’da yüzde 16 oranlarında artış oldu. Güney Avrupa ülkelerinde de artış eğilimleri görülüyor. Özellikle İspanya’ya yüzde 22 ve Portekiz’e yüzde 31 oranındaki artışlar ve İrlanda’ya olan yüzde 114 oranındaki artış dikkat çekiyor. BDT VE ORTA ASYA TAŞIMALARINDA DÜŞME EĞİLİMİ BDT ve Orta Asya ülkelerine bakıldığında; geçen yıl Rusya krizinin yarattığı etkinin ilişkiler normale döndükten sonra BDT bölgesinde olumlu bir etki yaratmış olmasına rağmen Nahcivan taşımalarında yaşanan yüzde 29 düşüş ve Gürcistan taşımalarında yaşanan yüzde 7 azalma genel olarak BDT bölgesinde yüzde 3 düşüş olduğunu gösteriyor. Gürcistan ve Azerbaycan-Nahcivan taşımalarında yabancı araçların payları arttı. Bu durumun bölgesel olarak bir artış eğrisine geçilememesinde önemli bir etkiye sahip. Türk Cumhuriyetleri’e ise yüzde 20’nin üzerinde artış ve Rusya’ya olan taşımaların gün geçtikçe daha istikrarlı bir seyre geçildiği görülüyor. Bölgesel olarak bakıldığında ise; yıllık yüzde 5 büyüme ile en ciddi artışının olduğu bölge Ortadoğu olmaya devam etti. Ortadoğu ülkelerinde Körfez ülkelerinde ciddi düşüşler yaşansa da Irak, İran ve Ürdün’e yapılan taşımaların artmasıyla Ortadoğu en önemli bölge olmaya devam etmiştir. Ayrıca Katar’a 2016 yılında 55 taşıma yapılmışken, 2017 yılında 719 taşıma gerçekleştirildi. İTHALAT TAŞIMALARINDA YÜZDE 23 ARTIŞ İthalat taşımalarında 2017 yılında Türk araçları yüzde 23 artış ile 453 bin 678 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi. İthalat pazarında yüzde 66 Türk, yüzde 34 yabancı payı ile taşımaların gerçekleştirildiği görülüyor. Yabancı araçlar arasında en yüksek paya sahip olan ülkeler Bulgaristan, İran ve Romanya olarak sıralanıyor. IRAK’TAN İTHAL TAŞIMALARDA BÜYÜK ARTIŞ Avrupa ülkelerinden yapılan ithal taşımalarında yüzde 6 artış, BDT ve Orta Asya ülkelerinden yüzde 10 artış, Ortadoğu ülkelerinden ise 2017 yılında her ay gittikçe artan ithalat taşıma eğilimi yılsonunda yüzde 153 artış ile rekor bir seviyede tamamlandı. Bu bölgeden yapılan ithalatımızda en büyük pay yüzde 252 artış ile Irak’a aittir. Irak’tan 2016 yılında 25 bin olan ithalat taşıma sayısı 2017 yılında 88 bine yükseldi. TUİK verilerine göre ithalat değerlerindeki artış da taşımacılık oranıyla paralel artışların olduğunu gösteriyor. TRANSİT TAŞIMALARDA ARTIŞ Türkiye üzerinden yapılan transit taşımalarda Türk araçlarının 2016 yılında gerçekleştirdiği 48 bin transit taşıma sayısı, 2017 yılında 56 bine yükseldi. Türk plakalı treylerler, transit çıkışlarda yoğunlukla Irak ve İran’a, ardından Gürcistan ve Azerbaycan’a taşıma gerçekleştiriyor. İran plakalı araçlar Türkiye’den aylık 3 bin transit taşıma gerçekleştirdiler ve 2017 yılında 35 bin transit taşıma yaptılar,  önceki yıla göre yüzde 6 artış sağladılar. Romanya, Gürcistan ve Azerbaycan araçlarının transit geçişlerinde düşüş yaşandı. En yoğun artış sağlayan ülkeler arasında Almanya ve Ukrayna ve Lübnan dikkat çekiyor. Ukrayna taşıtları 2016 yılında 724 adet transit taşıma yapmış iken 2017 yılında bin 89 adet transit taşıma ile yüzde 50 artış sağladılar. Almanya taşıtları da yüzde 20 artış ile 1.639 adet ile 2017 yılında Türkiye üzerinden transit taşıma gerçekleştirdiler. TÜRK ARAÇLARININ İTHAL YÜK BULMA SORUNU DEVAM EDİYOR Türk araçlarının ithal yük bulma sorunu Türkiye’ye boş giriş yapan treyler sayılarından da anlaşılıyor. Türk araçları 2017 yılında 900 bin Türk plakalı araç, Türkiye'ye boş giriş yaptı. Bu sayı ihracat taşımalarıyla doğru orantılı olarak artış gösteriyor. Boş araç giriş sayısının fazla olması. Türk araçlarının yurt dışından ithalat yönünde yük bulamaması veya Türkiye’nin transit güzergah olarak kullanılamaması anlamına geliyor. YABANCI ARAÇLARIN BOŞ GİRİŞLERİ 125 BİNE ULAŞTI Türkiye’ye 2017 yılında boş giriş yapan yabancı plakalı treyler sayısı ise 125 bine ulaştı. Türkiye’ye boş girip yük alan ülkelerin başında 25 bin adet ile Gürcistan, 18 bin 500 adet ile KKTC ve 18 bin adet ile Bulgaristan geliyor. Türkiye’ye ayda 10 bin 500 adet yabancı araç boş giriş yapıyor. Ülkelere göre Türkiye’ye aylık ortalama boş giriş yapan araçların sayısı ise şöyle sıralanıyor: Gürcistan 2 bin, KKTC bin 500, Bulgaristan bin 500, Makedonya 800, Romanya 700, Ukrayna 500 ve Moldova 450. Türrkiye’ye geçen yıl ortalama 550 adet boş giriş yapan İran plakalı taşıtların sayısı ise 55’e düştü. RO-RO TAŞIMALARINDA ARTIŞ Türk taşıtlarının ihraç seferlerinde RO-RO ve karayolu karşılaştırılması yapıldığında, özellikle en çok ihraç sefer yapılan ülkelerde RO-RO taşımalarına yönelik eğilimde artış olduğu görülüyor. 2016 ile RO-RO ile gidilebilen ülkelere 141 bin 586 ihraç taşıması yapıldı, bu sayı yüzde 8 oranında artışla  2017 yılında 152 bin 327 olarak gerçekleşti. Karşılaştırmasını yaptığımız aynı dönemde karayolu taşımalarında ise büyük oranlı değişim olmadı. Karayoluyla 116 bin 842 olarak gerçekleşen ihraç taşıması 117 bin 5 oldu. Bir başka ifadeyle 163 araçlık bir artış yaşandı. Türkiye’nin Avrupa’da en çok ihraç taşıması yaptığı ülke olan Almanya’ya yönelik 2016 yılında RO-RO gemileriyle 44 bin 836 taşıma yapıldı, bu sayı 2017’de yüzde 5 oranında artışla 49 bin 361’e yükseldi. Aynı dönemde karayolu taşımaları ise 49 bin 970’ten 49 bin 361’e indi. RO-RO ile gidilebilen ülkelerden ve Türk araçlarının yoğun ihraç taşıması yaptığı bir başka ülke konumunda olan Birleşik Kırallık’a yönelik RO-RO ile yapılan ihraç taşımalarında da yüzde 6 oranında artış yaşandı. Bu ülkeye 2016 yılında RO-RO ile 11 bin 99 ihraç taşıması yapılmışken, 2017 yılında ihraç taşıma sayısı 11 bin 796’ya yükseldi. Karşılaştırılması yapılan dönemde karayolundan gerçekleşen taşımalarda ise yüzde 3 oranında azalma yaşandı. Yine Türkiye’nin yoğun olarak ihraç taşıması yaptığı bir başka ülke olan Fransa’ya yönelik RO-RO taşımalarında yüzde 1 oranında artış olurken, karayolu taşımalarında yüzde 7 oranında azalma gerçekleşti. Fransa’ya yönelik 2016 yılında 22 bin 275 olan RO-RO ile ihraç taşıma sayısı 2017 yılında 22 bin 546 olarak gerçekleşti. RO-RO TERCİHİNDE İSPANYA VE HOLLANDA YÜKSELİŞTE RO-RO ve karayolu tercihi karşılaştırıldığında Hollanda’daya yapılan  RO-RO taşımalarında yüzde 12 oranında artış olduğu görülüyor. Bu ülkeye 2016 yılında gerçekleştirilen 3.798 ihraç taşıma sayısı, 2017 yılında 4 bin 268’e yükseldi. Aynı dönemde karayolu taşımalarındaki artış ise yüzde 5 olarak gerçekleşti. İhraç taşıma sayısı ise 9 bin 282’den 9 bin 719’a yükseldi. İspanya’ya yönelik ihraç taşımalarında, RO-RO’nun ağırlığı devam ediyor. Bu ülkeye yönelik karayoluyla gerçekleşen taşımalarda da artış yaşandı. Türk araçları 2016 yılında İspanya’ya 12 bin 271 ihraç taşıması gerçekleştirdi, 2017 yılında ise yüzde 21 oranında artışla 14 bin 891 ihraç taşıması yapıldı. Bu ülkeye 2016 yılında karayoluyla gerçekleştirilen 3 bin 121 ihraç taşıma sayısı ise 2017 yılında 3 bin 818 olarak gerçekleşti. Toplam ihraç taşımaları içindeki payı az olsa da Slovenya’ya yapılan RO-RO ile gerçekleştirilen ihraç taşımalarında yüzde 257 gibi yüksek artış gerçekleşti. 2016’da bu ülkeye RO-RO ile 625 ihraç taşıması yapılmışken, 2017’de 2 bin 234 taşıma gerçekleşti.